۱۸ تیرماه، یادآور روزی به یاد ماندنی در تاریخ یزد است، روزی که شهر کویری یزد با قدمتی دیرینه و معماری به فرد، به عنوان اولین شهر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این اتفاق مهم در سال ۱۳۹۶ رقم خورد و دروازه‌های نوین به سوی جهانیان برای شناخت هرچه بیشتر این شهر تاریخی گشود.
ثبت جهانی استان یزد در یونسکو
ثبت جهانی یزد در یونسکو، مهر تاییدی بر ارزش‌های تاریخی و فرهنگی این شهر بود. یزد با معماری خاص خود که برگرفته از اقلیم کویری منطقه است، به عنوان نمونه بارز از هوش و خلاقیت بشر در تطبیق با محیط زیست محیطی می‌شود. بادگیرها، گنبدها، قنات‌ها و کوچه‌های باریک و پیچ در پیچ یزد، همگی گواهی بر تاریخ غنی و فرهنگ اصیل این دیار هستند.
فواید ثبت جهانی یزد
ثبت جهانی یزد، فواید زیادی برای این شهر به ارمغان آورد. از جمله این فواید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش رونق گردشگری: ثبت جهانی یزد، توجه گردشگران داخلی و خارجی را به این شهر جلب کرد و به صنعت گردشگری در یزد کمک شایانی نمود.
- معرفی یزد به عنوان یک مقصد گردشگری فرهنگی: این شهر را به عنوان یک مقصد گردشگری فرهنگی در سطح جهان معرفی کرد و زمینه را برای تبادلات فرهنگی بین یزد و سایر نقاط جهان ارائه نمود.
- حفظ و احیای بافت تاریخی: ثبت جهانی یزد، برای حفظ و احیای بافت تاریخی این شهر ایجاد کرد و به اعتبارات اعتبارات برای مرمت و ساخت بناهای تاریخی یزد تبدیل شد.
- افزایش حس غرور و افتخار در بین مردم یزد: ثبت جهانی یزد، حس غرور و افتخار را در بین مردم یزد نسبت به شهر و تاریخ خود افزایش داد.
محدوده ثبت شده در یونسکو
محدوده ثبت شده یزد در یونسکو، حدود ۷۴۳ سطح وسعت دارد و شامل بخش‌های موجود از بافت تاریخی شهر، از جمله مسجد جامع یزد، میدان امیر چخماق، مجموعه میدان خان، بازار سنتی یزد، آب انبارها، بادگیرها و قنات‌ها می‌شود.
تاریخچه ثبت جهانی یزد
ثبت جهانی یزد، روندی چند ساله بود که از سال ۱۳۸۴ با تهیه پرونده ثبتی آغاز شد. این پرونده در سال ۱۳۹۴ به یونسکو ارسال شد و در نهایت در سال ۱۳۹۶ در چهل و یکمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در شهر کراکوف لهستان، به ثبت جهانی رسید.
تأثیرات ثبت جهانی یزد
ثبت جهانی یزد، تأثیرات مثبت بر این شهر داشته است. از جمله این تأثیرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش آگاهیان جهانی از یزد: ثبت جهانی یزد، نام این شهر را در سطح جهان بر سر زبان‌ها و آگاهی جهانیان از این شهر تاریخی را افزایش داد.
- جذب سرمایه گذاری: ثبت جهانی یزد، زمینه را برای جذب سرمایه گذاری در بخش های مختلف، از جمله گردشگری و مرمت بافت تاریخی ارائه می دهد.
- ایجاد فرصت‌های شغلی: رونق گردشگری در یزد، به دنبال ثبت جهانی این شهر، فرصت‌های شغلی برای مردم یزد ایجاد کرد.
- تقویت هویت فرهنگی: ثبت جهانی یزد، به تقویت هویت فرهنگی مردم یزد و حفظ و احیای سنت‌ها و آداب و رسوم این شهر کمک کرد.
چالش های پیش روی یزد پس از ثبت جهانی
ثبت جهانی یزد، ارمغان بسیاری برای این شهرمغان آوردند، اما چالش‌هایی را نیز به همراه داشت. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفظ و نگهداری بافت تاریخی: حفظ و نگهداری بافت تاریخی یزد، به عنوان یک میراث جهانی، نیازمند صرف هزینه‌های هنگفتی است.
- کنترل ترافیک و هوا: افزایش تعداد گردشگران در یزد، ترافیک و هوا را در این شهر افزایش داد.
- حفظ اصالت فرهنگی: حفظ اصالت فرهنگی یزد در برابر هجوم فرهنگ‌های بیگانه، از دیگر چالش‌های پیش روی این شهر پس از ثبت جهانی است.
راهکارهای پیش روی یزد پس از ثبت جهانی
حفظ و نگهداری بافت تاریخی
- تخصیص اعتبارات دولتی و جلب مشارکت بخش خصوصی برای مرمت و ساختن بناهای تاریخی
- تدوین و اجرای طرحهای جامع برای حفظ و نگهداری بافت تاریخی
- آموزش و توانمندسازی ساکنان بافت تاریخی در زمینه مرمت و نگهداری بناهای تاریخی
- استفاده از مصالح سنتی و بومی در ساخت و سازها
کنترل ترافیک و هوا
- توسعه حمل و نقل عمومی و مردم به استفاده از آن
- ایجاد پیوند برای ترد خودروها در بافت تاریخی
- توسعه فضای سبز و کاشت درختان در سطح شهر
- از انرژی های پاک و استفاده پذیر
حفظ اصالت فرهنگی
- حمایت از هنرمندان و صنعتگران سنتی
- فرهنگ و آداب و رسوم یزد در بین مردم
- آموزش نسل جوان در مورد تاریخ و فرهنگ یزد
- استفاده از زبان و لباس محلی
سایر راهکارها
- توسعه زیرساخت‌های گردشگری
- ارائه آموزش های لازم برای فعالان صنعت گردشگری
- ساماندهی و نظارت بر فعالیت های تورهای گردشگری
- معرفی یزد به عنوان یک مقصد گردشگری فرهنگی در سطح جهان
- جلب مشارکت مردم در حفظ و نگهداری شهر
مکان های مهم یزد
مساجد معروف یزد
- مسجد جامع یزد
- مسجد امیر چخماق
- مسجد روضه محمدزاده
- مسجد فرهاد خان
- مسجد ملا اسماعیل
میدان ها در یزد
- میدان امیر چخماق
- میدان خان
- میدان مارکار
مجموعه ها گردشگری
- مجموعه امیر چخماق
- مجموعه میدان خان
- مجموعه فهادان
- باغ دولت آباد
آب انبارهای یزد
- آب انبار شش بادگیری
- آب انبار رمضانی
- آب انبار حاجی قنبر
بادگیرهای زیبای استان یزد
- بادگیر مسجد جامع یزد
- بادگیر باغ دولت آباد
- بادگیر خانه لاری ها
آتشکده ها
- آتشکده بهرام
- آتشکده ورهرام
موزه ها:
- موزه آب یزد
- موزه سکه و مردم شناسی یزد
- موزه زرتشتیان یزد
خانه های تاریخی:
- خانه لاری ها
- خانه تهرانی ها
- خانه وکیل
بناهای دیگر:
- برج خاموشان
- قنات زارچ
- گنبد میدان امیر چخماق
بازارها:
- بازار سنتی یزد
- بازار خان
- بازار مسگرها
درختان:
- سرو ابرکوه
غارها:
- غار شگفت انگیز میرزا
نتیجه:
ثبت جهانی یزد، فرصتی مغتنم برای این شهر تاریخی است تا در مسیر توسعه پایدار گام بردارد. با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از تدابیر مناسب، می‌توانم از این فرصت برای حفظ و احیای بافت تاریخی، رونق گردشگری، تقویت هویت فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی در یزد استفاده کنم برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید
