مقدمه ای بر تاریخچه استان یزد
استان یزد، دیار آفتاب و بادگیرها، گویی در دل کویر پهناور ایران، گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ را به نمایش گذاشته است. قدمت سکونت در این سرزمین به هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد و از آن زمان تاکنون، شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده است. در این مقاله سفری به اعماق تاریخ یزد خواهیم کرد و با تمدن‌ها، شخصیت‌ها و رویدادهای مهم این خطه آشنا می‌شویم در ادامه راجب تاریخچه یزد خواهید خواند و به تاریخچه یزد یزد زیبا خواهید دانست.
پیشینه تاریخی استان یزد
در ادامه به تاریخچه یزد و پیشنیه تاریخی یزد یخوانید همچنین اهمیت تاریخچه یزد را خواهید دانست که این باعث میشود تا بیشتر به تاریخچه یزد علاقه پیدا کنید
- استقرار در دل کویر: دست‌افزارهای سنگی، سفال‌های نقش‌دار و دیگر آثار یافت شده در دشت یزد-اردکان نشان می‌دهد که این منطقه از سرزمین‌های باستانی ایران بوده و سابقه سکونت در آن به هزاره سوم قبل از میلاد، یا عصر نوسنگی برمی‌گردد.
- مقاومت در برابر طوفان‌ها: یزد به دلیل موقعیت خاص خود در دل کویر، از بسیاری از درگیری‌ها و جنگ‌های تاریخ ایران در امان بوده است. گستردگی بیابان‌ها، صعب‌العبور بودن راه‌ها و محدودیت منابع آبی مانع عمده‌ای در جهت تسخیر این منطقه توسط بیگانگان در طول تاریخ به شمار می‌آید.
- ** گذرگاه مهم:** با وجود قرار گرفتن در مسیر راه‌های مهم ارتباطی، یزد تا حدودی از درگیری‌ها و جنگ‌های تاریخ کشور در امان بوده است.
- اسلام و تحولات: منطقه یزد در دوره هخامنشیان از راه‌های معتبر، مؤسسه‌های راهداری، مراکز پستی و چاپاری برخوردار بوده است. با ورود اسلام به ایران، یزد نیز به جمع سرزمین‌های اسلامی پیوست و از آن زمان به بعد تاریخ اسلام یزد آغاز شد.
- سلسله‌های قدرتمند: حکومت آل مظفر در تاریخ یزد نقطه عطفی به شمار می‌آید، چرا که برای نخستین بار این خطه در طی حیات دیرینه‌اش سلسله‌ای را در خود پرورانید که بیش از نیم قرن مقدرات صفحات جنوبی ایران را در دست داشت.
- رونق تجارت: در عصر صفوی بازرگانی ایران رواج و اهمیت زیادی یافت، به ویژه ابریشم و منسوجات ایران در بازارهای اروپایی مقبولیت پیدا کرد و بازرگانان خارجی به ایران روی آوردند. یزد به علت داشتن ابریشم و منسوجات مرغوب و موقعیتی که در مسیر راه زمینی داشت رونق و اهمیتی زیادی یافت.
- انقلاب و حماسه: در سال‌های اوج‌گیری انقلاب اسلامی ایران، یزد یکی از تعیین‌کننده‌ترین و شاخص‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شد به گونه‌ای که پایگاهی برای نشر و ترویج پیام‌های حضرت امام خمینی (ره) بود. حماسه دهم فروردین ۱۳۵۷ مردم یزد که به قیامی خونین علیه رژیم ستم شاهی مبدل گشت نقش مهمی در تداوم قیام خونین مردم قم و تبریز و تسریع روند پیروزی انقلاب اسلامی داشت.
فرهنگ و باورها
- تنوع قومی و مذهبی: استان یزد از سرزمین‌های قدیمی و تاریخی است و در میان ایالت‌های قدیمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. این سرزمین از معابر و گذرگاه‌های مهم در ادوار تاریخی محسوب می‌شده است.
- مذهب: مذهب اکثریت مردم استان (۹۹ درصد) تشیع می‌با‌شد که از زمانهای قدیم زندگی مسالمت آمیزی را با اقلیت های دینی زرتشتی و کلیمی داشته اند.
- صرفه جویی و قناعت: مردم یزد به صرفه جویی و قناعت شهره هستند. این ویژگی در طول تاریخ به آنها کمک کرده است تا در شرایط سخت کویر، زندگی را تداوم بخشند.
- کار و تلاش: یزدی‌ها به سخت‌کوشی شهره‌اند و به ویژه در عرصه‌های کشاورزی و تجارت از روحیه‌ی پرکاری، ابتکار و شیوه‌های کارآمدی بهره گرفته‌اند.
مفاخر و شخصیت‌ها
- ابوالفضل رشید الدین میبدی: مترجم و مفسر نامدار و صاحب سبک در نیمه اول قرن ششم هجری و صاحب تفسیر مشهور کشف الاسرار و عده الابرار
- شرف الدین علی یزدی: مورخ، شاعر، نویسنده و ریاضی‌دان قرن نهم
- ملاعبدا… بهابادی یزدی: از بزرگان و مشاهیر و علماء قرن دهم هجری و استاد شیخ بهایی صاحب اثر معروف حاشیه ملاعبدا…
- وحشی بافقی: از شعرای مشهور عصر صفوی
- آیت ا… سید محمد کاظم طباطبایی یزدی: صاحب اثر نامدار عروه الوثقی و از مراجع بزرگ جهان تشیع
- آیت ا… حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی: بنیانگذار حوزه علمیه قم، استاد عالیقدر امام خمینی (ره) و از مراجع بزرگ جهان تشیع
- آیت ا… حاج شیخ محمد تقی بافقی: اسوه فضیلت و تقوی و مبارز نستوه در دوره معاصر
- آیت ا… حاج شیخ محمود فرساد: از علماء و شعرای زبردست دوره اخیر
- میرزا محمد فرخی یزدی: شاعر، روزنامه نگار و سیاستمدار آزاده ایران در عهد مشروطیت
- آیت ا… فاضل اردکانی: از فحول علمای عصر
- آیت ا… حاج سید محمود داماد (معروف به محقق یزدی): داماد آیت ا… حاج شیخ عبدالکریم حائری و از اساتید مبرز حوزه علمیه قم
- آیت ا… حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی: عالم و زاهد پارسا
- شهید آیت ا… حاج شیخ محمد صدوقی: مبارز نستوه و از یاران وفادار حضرت امام خمینی (ره) و نماینده امام و امام جمعه در استان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
- مرحوم آیت ا… حاج سید روح ا… خاتمی: پیر روشن ضمیر و عارف نامدار وارسته و نماینده امام (ره) و امام جمعه شهرستان‌های اردکان و یزد
- مرحوم آیت ا… محمد حسین بهجتی: شاعر نامدار و وارسته (شفق) و امام جمعه شهرستان اردکان
صنایع دستی استان یزد
- قالی، قالیچه، گلیم: شهرت یزد به فرش های نفیس و با کیفیت آن در سراسر جهان پیچیده است.
- مخمل، زری: مخمل و زری از دیگر پارچه های نفیس و گران قیمتی هستند که در یزد بافته می شوند.
- چادر شب، دستمال: چادر شب و دستمال یزدی از سوغات های معروف این استان هستند.
- قناویز، احرامی، شمد: قناویز، احرامی و شمد از دیگر منسوجات سنتی یزد هستند که کاربردهای مختلفی دارند.
- ترمه، پرده: ترمه و پرده یزدی از جمله صنایع دستی نفیس این استان هستند که با ظرافت و زیبایی خاصی بافته می شوند.
- زیلو، روفروشی، بقچه، لنگ: زیلو، روفرشی، بقچه و لنگ از دیگر صنایع دستی یزد هستند که در خانه های سنتی ایرانی کاربرد دارند.
- کیسه حمام، خورجین، پتو: کیسه حمام، خورجین و پتو از دیگر صنایع دستی یزد هستند که کاربردهای مختلفی دارند.
- سفال، سرامیک: سفال و سرامیک یزد از جمله صنایع دستی اصیل این استان هستند که قدمتی دیرینه دارند.
- حصیر، کاشی: حصیر و کاشی یزد از دیگر صنایع دستی این استان هستند که در خانه ها و بناهای سنتی ایرانی کاربرد دارند.
- انواع شیرینی‌های سنتی: شیرینی های سنتی یزد از جمله لذیذترین و خوشمزه ترین شیرینی های ایرانی هستند.
- گیوه: گیوه یزد از جمله پاپوش های سنتی ایرانی است که در این استان به تولید می رسد.
مکان های گردشگری استان یزد
- مجموعه تاریخی امیر چخماق:مجموعه تاریخی امیر چخماق از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری یزد است که شامل مسجد، میدان، بازار و اس‌اندوقخانه میشود. این مجموعه در دوره تیموری ساخته شده و یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ایرانی به شمار می‌رود
- میدان مارکار:میدان مارکار یکی از قدیمی‌ترین میدان‌های یزد است که در دوره صفوی ساخته شده است. این میدان با معماری منحصر به فرد خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب یزد به شمار می‌رود
- مسجد جامع یزد:مسجد جامع یزد یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران است که در دوره ساسانیان ساخته شده است. این مسجد با گنبد بلند و مناره‌های رفیع خود، یکی از نمادهای شهر یزد به شمار می‌رود
- آتشکده و دخمه چمران: آتشکده و دخمه چمران از جمله اماکن مقدس زرتشتیان یزد است. این مکان‌ها محل عبادت و تدفین زرتشتیان هستند و یکی از جاذبه‌های گردشگری یزد برای بازدیدکنندگان علاقه‌مند به فرهنگ و تاریخ زرتشت به شمار می‌روند.
- خانه‌های تاریخی یزد:یزد به دلیل معماری منحصر به فرد خود، به شهر بادگیرها شهرت دارد. خانه‌های تاریخی یزد با بادگیرها و کاشی‌کاری‌های زیبای خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر هستند. از جمله خانه‌های تاریخی معروف یزد می‌توان به خانه لاری‌ها، خانه طباطبایی‌ها و خانه صفه اشاره کرد
- بازار یزد:بازار یزد یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای ایران است. این بازار با حجره‌های متعدد و تنوع محصولات، یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید سوغات یزد به شمار می‌رود مثل بازار خان
- روستای خرانق:روستای خرانق یکی از روستاهای تاریخی یزد است که در دل کویر واقع شده است. این روستا با معماری سنتی و بافت تاریخی خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری یزد برای علاقه‌مندان به طبیعت و کویرگردی به شمار می‌رود.
- غار شگفت انگیز شمش: غار شگفت انگیز شمش یکی از غارهای منحصر به فرد ایران است که در استان یزد واقع شده است. این غار با تالارها و ستون‌های خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری یزد برای علاقه‌مندان به غارنوردی و طبیعت‌گردی به شمار می‌رود.
سخن آخر
استان یزد با تاریخ غنی، فرهنگ اصیل و جاذبه‌های گردشگری متنوع، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در ایران است. اگر به دنبال سفری خاطره‌انگیز و تجربه‌ای منحصر به فرد هستید، یزد را در برنامه سفر خود قرار دهید.
استان یزد واقعا جای زیبایی هست پیشنهاد میکنم حتما دیدن کنید و بافت تاریخی رو مشاهده کنید
✨ ممنونم بابت کامنت زیباتون